Agnostisizm

Agnostisizm : Yunanca agnostos ( bilinmeyen ) kelimesinden türemiştir . İnsan zekasının mutlak
varlığa ulaşamayacağını öne süren felsefe öğretisidir . 1869 ‘ da T. H. Huxley tarafından bu ad
konulmuştur .
Agnostisizm , varlığın ve nesnenin kendisinin insan zekası tarafından kavranılamayacağını söyler .
Bu yöndeki felsefe öğretilerinin toplamıdır . Mesela ; Berkeley ‘ in mutlak idealizmi , Hume ‘ un
kritisizmi , Avenarius ve Mach ‘ ın ampiriokritisizmi , Kant ‘ ın deneyüstü idealizmi , Spencer ve
Comte ‘ un pozitivizmi bu gruba girer . İster metafizik , ister din ister bilim yoluyla olsun mutlak
varlığa ulaşmayı inkar eden ve de insan bilgisinin bütün çabalarında başarısızlığa mahkum olduğunu
söyleyen bir öğretidir agnostisizm .
Bazı yönlerden İlkçağ şüpheciliğine yaklaşan bu akımda çelişkili durumlar da vardır . Metafizik ve
sezgiyle elde edilen bilgiye karşı çıktıktan sonra bilimin objektif ve gerçekçi yönünü de inkar eder bu
akım . Fakat bir eylem ( fiil ) ve ahlak ortaya koydukları zaman ( Kant ve Comte ‘ da olduğu gibi )
akıl dışı postülalara dayanmak ( postüla = bir tür önerme ) yani metafizik yapmak yolunu
tutabiliyorlar ve hiçbir temele dayanmadan varlık hakkında fikirler ileri sürebiliyorlar agnostisizmi
savunanlar . ( Comte ‘ un pozitivist dini , Berkeley ‘ in spiritüalist gerçekçiliği ve Kant ‘ ın önermeleri
örnek verilebilir . ) Bu çelişkili durumlar agnostisizmin yararlı sonuçlara ulaşmasını engeller .
21.05.2012 07:39:31
Yazan : Tarık Tümlü adlı bir şair .
E – postam : dussunce@yahoo.com